วันศุกร์ที่ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2559

អញ្ញើញពពួកទេវតា

អញ្ជើញពពួកទេវតា

សរជ្ជំ សសេនំ​ សពន្ធុំ នរិត្តា នុភាវោ សទា រក្ខតូតិ ផរិត្វា​ ន មេត្តំ សមេត្តា ភទន្តា អវិក្ខិត្តចិត្តា បរិត្តា ភណន្តុ

សគ្គេ កាមេ ច រូបេ គិរិសិខរតដេ ចន្តលិក្ខេ វិមនេ ទីបេ រដ្ឋេ ច គាមេ តរុវនគហនេ គេហវត្ថុម្ហិ ខេត្តេ ភុម្មា ចាយន្តុ ទេវា ជលថលវិសមេ យក្ខគន្ធព្ធនាគា តិដ្ឋន្តា សន្តិកេ យំ មុនិវរវចនំ សាធវោ មេ សុណន្តុ

ធម្មស្សវនកាលោ អយម្ភទន្តា
ធម្មស្សវនកាលោ អយម្ភទន្តា
​​​​​ ធម្មស្សវនកាលោ អយម្ភទន្តា​ ​​​​​​​​​

วันศุกร์ที่ 8 มกราคม พ.ศ. 2559

11 អនុត្ត​រិយ​សុត្ត

អនុត្ត​រិយ​សុត្ត


 បានអាន 212 ដង


ពណ៌នា​ប្រារព្ធ
អនុត្ត​រិយ​សុត្ត នេះ ជា​ពុទ្ធ​ដីកា អញ​ខ្ញុំ​បាន​ឃើញ​បែប​បុរាណ​បណ្ឌិត​លោក​ប្រែ​មក​អំពី​មគធ​ភសា ប្រែ​ជា​ប្រយោគ​មាន​បាលី​ផង សម្រាយ​ផង​ចម្រុះ​គ្នា ដែល​លោក​តែង​មក​ដូច្នេះ​នោះ ក៏​ជា​ការ​ប្រពៃ ដើម្បី​ឲ្យ​អ្នក​បរិយ​ត្តិ​ស្គាល់​ប្រយោគ តែ​អញ​ខ្ញុំ​យល់​ឃើញ​ថា​ដែល​បុរាណាចារ្យ​លោក​តែង​មក​នោះ ចំពោះ​ដល់​តែ​អ្នក​រៀន​ឲ្យ​យល់​សព្ទ មិន​ជា​ទី​សណ្ដាប់​ដល់​អ្នក​ដែល​មិន​រៀន​ព្រះ​ត្រៃ​បិដក ហេតុ​នេះ​ទើប​អញ​ខ្ញុំ​យក​មក​រៀបរៀង​ទៀត​ជា​សម្រាយ​ស្មោះ ដើម្បី​ឲ្យ​អស់​សាធុ​ជនបុរស-ស្ត្រី​ដែល​មិន​ស្ទាត់​បាលី មើល​យក​សេចក្ដី​បាន​ដោយ​ងាយ ទើប​បញ្ជូន​រឿង​នេះ​មក​ទុក​ជា​សម្បត្តិ​ក្នុង​ព្រះ​រាជ​បណ្ណាល័យ ជា​ទី​ទស្សនា​ការ​បណ្ដា​ជនានុ​ជន ដែល​មក​ប្រជុំ​សន្និបាត​មើល​រឿង​ផ្សេង ៗ ដើម្បី​បម្រុង​សតិ​បញ្ញា​ឲ្យ​ជ្រះ​ថ្លា ក្នុង​ព្រះ​បវរ​ពុទ្ធ​សាសនា តទៅ ។
សទ្វារ​សោនា​មុបា​សកោ

អនុត្ត​រិយ​សុត្ត
អង្គុត្តរ​និកាយ ឆក្ក​និបាត
នមោ​តស្ស​ភគវតោ អរហ​តោ សម្មា​សម្ពុទ្ធ​ស្ស
អញ​ខ្ញុំ​សូម​នមស្សការ សម្ដេច​ព្រះ​ដ៏​ទ្រង់​ព្រះ​ភាគ​ដែល​ទ្រង់​ឆ្ងាយ​ចាក​កិលេស​ហើយ ត្រាស់​ជ្រាប​នូវ​ញេយ្យ​ធម៌​ទាំង​ពួង​ដោយ​ព្រះ​អង្គ​ឯង ។
សូម​សម្ដែង អនុត្ត​រិយ​សុត្ត សឹង​មាន​វារ​ព្រះ​បាលី​ថា ឯវម្មេ សុត្តំ ឯកំ សមយំ ភគវា ជាដើម អត្ថា​ធិប្បាយ​ប្រែ​ស្រាយ​ជា​សេចក្ដី​ថា មាន​កាល​សម័យ​ថ្ងៃ ១ សម្ដេច​ព្រះ​បរម​លោក​នាថ​សាស្តា​ចារ្យ​ទ្រង់​គង់​សម្រាន្ត​ឥរិយា​បថ ក្នុង​ព្រះ​ជេត​វន​ដ៏​ជា​អារាម អនាថ​បណ្ឌិត​គហបតី​សាង​ថ្វាយ​ទៀប​ព្រះ​នគរ​សាវត្ថី សម័យ​នោះ​សម្ដេច​ព្រះ​បរម​ជិន​ស្រី​ទ្រង់​មាន​ព្រះ​ពុទ្ធ​តម្រាស់​ប្រារព្ធ​នឹង​ភិក្ខុ​ទាំងឡាយ​ថា ភិក្ខវេ ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំងឡាយ កិច្ច​គឺ អនុត្តរិយ មាន ៦ ប្រការ​ដែល​គ្មាន​កិច្ច​ដទៃ​ប្រពៃ​លើស​ជា​កិច្ច​អ្វី​ខ្លះ​នោះ​ទេ ៖
១- កិច្ច​មើល​ឃើញ​អ្វី ដែល​ជា​ប្រពៃ​ក្រៃលែង មើល​វត្ថុ​ផង​ទាំង​ពួង
២- ស្ដាប់​អ្វី​ដែល​ជា​ប្រពៃ​ក្រៃលែង សំឡេង​ផង​ទាំង​ពួង
៣- បាន​របស់​ដែល​ជា​ប្រពៃ​ក្រៃលែង បាន​វត្ថុ​ផង​ទាំង​ពួង
៤-សិក្សា​អ្វី ដែល​ជា​ប្រពៃ​ក្រៃលែង ផ្លូវ​សិក្សា​ទាំង​ពួង
៥- បម្រើ​អ្វី​ដែល​ជា​ប្រពៃ​ក្រៃលែង ឬ​បុគ្គល​ផង​ទាំង​ពួង
៦- សេចក្ដី​រឭក​នឹក​ដល់​អ្វី​ដែល​ជា​ប្រពៃ​ក្រៃលែង រឭក​ដល់​វត្ថុ​ទាំង​ពួង
កាល​សម្ដេច​ព្រះ​ពុទ្ធ​អង្គ​ទ្រង់​មាន​ព្រះ​តម្រាស់ ដោយ​ឧទ្ទេស​ដូច្នេះ​ហើយ ទើប​ទ្រង់​សម្ដែង​ឲ្យ​ច្បាស់​ត្រចះ​ភ្លឺ វិសជ្ជនា ជា​វិត្ថារ ពិស្ដារ​ថា​ដូច្នេះ ៖
ភិក្ខវេ ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំងឡាយ បុគ្គល​ឯ​ណា​ក្នុង​លោក​នេះ បាន​ទស្សនា​មើល​ឃើញ​វត្ថុ​ទាំង​ពួង គឺ​ដំរី​កែវ សេះ​កែវ ដួង​កែវ​មណី នូវ​វត្ថុ​ដ៏​ឧត្ដម​វិសេស​ខ្ពស់ ដែល​ជា​ចម្លែក ប្លែក​ភ្នែក គួរ​ត្រេក​ត្រអាល​ក្ដី ឬ​មើល​ឃើញ​សមណ​ព្រាហ្មណ៍ ដែល​ប្រព្រឹត្តិ​ប្រតិបត្តិ​ខុស​ក្ដី ឬ ល្បែង​ទាំង​ពួង​ក្ដី សូម្បី​បុគ្គល​បាន​មើល​ឃើញ​ទាំង​លំបាក​នេះ ហើយ​មានសោមនស្ស​មនោរម្យ រីក​រាយ​សប្បាយ​ចិត្ត​ដែល​បាន​មើល​ឃើញ​ដូច្នេះ តថាគត​មិន​ទុក​ថា​បាន​មើល​ឃើញ​ដោយ​ប្រពៃ ចាត់​ទុក​ថា​បាន​មើល​ឃើញ​ដោយ​ទន់​ទាប ជា​របស់​អ្នក​ស្រុក​បុថុជ្ជន ញ៉ាំង​កិលេស​ឲ្យ​ក្រាស់ មិន​ជា​របស់​អរិយ មិន​ជា​កិច្ច​ប្រកប​នូវ​ប្រយោជន៍ មិន​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នូវ​សេចក្ដី​រលត់​នូវ​សេចក្ដី​រលត់​នូវ​កិលេស​មាន​រាគ​ជាដើម មិន​ជា​ទី​ត្រាស់​ដឹង មិន​ជា​ទី​រលត់ ឲ្យ​ប្រាស​ចាក​កង​ទុក្ខ នូវ​ព្រះ​និព្វាន ។
បើ​បុគ្គល​ឯ​ណា​មាន​ចិត្ត​ចង់​មើល​ចង់​ឃើញ ដោយ​សេចក្ដី​ជ្រះ​ថ្លា​សេ្នហា​និង​តថាគត​នូវ​សាវក​តថាគត បុគ្គល​នោះ​ឈ្មោះ​ហៅថា​មាន​កិច្ច​បាន​ឃើញ​ដោយ​ប្រពៃ ព្រោះ​ហេតុ​ដែល​ជ្រះ​ថ្លា​ជឿ​ជាក់​ក្នុង​គុណ​ព្រះ​ពុទ្ធ នូវ​គុណ​ព្រះ​អរិយ​សាវក នោះ​នឹង​នាំ​ឲ្យ​មាន​សទ្ធា​ពុះ​ពារ​កាប់​កាត់ នូវ​កង​កិលេស​ប្រាស​ចាក​សន្ដាន មិន​បាន​សោយ​សោក​ទុក្ខ​ទោមនស្ស និង​បាន​ដល់​នូវ​អរិយ​មគ្គ នូវ​ព្រះ​និព្វាន​ជាទី​បរម​សុខ​សូន្យ​ចាក​ទុក្ខ តថាគត​ចាត់​ទុក​ជា​កិច្ច​បាន​ឃើញ​ដោយ​ប្រពៃ គ្មាន​អ្វី​ប្រសើរ​លើស​ឈ្មោះ​ហៅថា ទស្សនា នុត្តរិយ ជា​កិច្ច​ទី ១ ។
ភិក្ខវេ ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំងឡាយ បុគ្គល​ឯ​ណា​ក្នុង​លោក​នេះ​បាន​សវនាការ​ស្ដាប់​សព្ទ​សំឡេង​ផង​ទាំង​ពួង​មាន សំឡេង​ច្រៀង​នូវ​តូរ្យតន្ត្រី​ជាដើម ទោះ​បី​បុគ្គល​នោះ​ស្ដាប់​សព្ទ​សំឡេង​យ៉ាង​ឯក​ពីរោះ​ចម្លែក​ប្លែក ត្រចៀក​ក្ដី ឬ ស្ដាប់​ពាក្យ​សមណ​ព្រាហ្ម​ឯ​ណា​ដែល​បដិបត្តិ​ខុស​ពុំ​ត្រឹម​ត្រូវ​ក្ដី សូម្បី​បុគ្គល​នោះ​បាន​ស្ដាប់​សព្ទ​សម្លេង​ទាំង​អម្បាល​នេះ ត្រេក​ត្រអាល សោមនស្ស​ស្រស់​រីករាយ​សប្បាយ​ជា​បំផុត តថាគត​មិន​ចាត់​ថា​ជា​ប្រពៃ ចាត់​ទុក​ជា​សេចក្ដី​បាន​ស្ដាប់​ដោយ​ទន់​ទាប ជា​របស់​អ្នក​ស្រុក​បុថុជ្ជន​ដ៏​ក្រាស់​ទៅ​ដោយ​កិលេស មិន​ជា​របស់​ព្រះ​អរិយ មិន​ជា​កិច្ច​ដ៏​ប្រកប​ដោយ​ប្រយោជន៍ មិន​ជា​ទី​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ឲ្យ​នឿយ​ណាយ កាត់​កម្ចាយ​កង​កិលេស បាន​ដល់​នូវ​ព្រះ​និព្វាន​ជាទី​បរម​សុខ​ដ៏​ប្រសើរ ។
តែ​ថា​បើ​បុគ្គល​ឯ​ណា​មាន​ចិត្ត​ជ្រះ​ថ្លា​ប្រុង​ផ្ចង់​តម្រង់​ចិត្ត​ស្ដាប់​របស់​ព្រះ​សទ្ធម្ម​គឺ​ព្រះ​ពុទ្ធ​វចនៈ​នូវ​សាវក​សុភាសិត ជា​ពាក្យ​សិស្ស​ព្រះ​សម្មា​សម្ពុទ្ធ តថាគត​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​កិច្ច ដែល​ស្ដាប់​ដោយ​ប្រពៃ ដ្បិត​បុគ្គល​ដែល​មាន​សេចក្ដី​ចង់​ស្ដាប់​ចាប់​ចិត្ត​ចាំ​ចង​ត្រង​រស​ព្រះ​សទ្ធម្ម​ដោយ​ចិត្ត ជឿ​ក្នុង​ផ្លូវ​វត្ត​ប្រដិបត្តិ បុគ្គល​នោះ​គង់​កាប់​កាត់​នូវ​កង​កិលេស​ប្រាស​ចាក​សោយ​សោក​រង​ទុក្ខ​ទោមនស្ស នឹង​ដល់​នូវ​ព្រះ​អរិយ​មគ្គ និង​ព្រះ​និព្វាន​ជា​ប្រាកដ បាន​ជា​តថាគត​ពោល​ថា​ស្ដាប់​ព្រះ​ធម៌​នេះ ជា​ប្រពៃ​គ្មាន​អ្វី​ជា​ប្រសើរ​លើស​ឈ្មោះ​ហៅថា សវនា នុត្តរិយ ជា​កិច្ច​ទី ២ ។
ភិក្ខវេ ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំងឡាយ បុគ្គល​ឯ​ណា​ក្នុង​លោក​នេះ​បាន​លាភ បាន​បុត្រ​ក្ដី ភរិយា​ក្ដី វត្ថុ​អ្វី​ក្ដី ទោះ​បី​វត្ថុ​នោះ​ឥត​វិញ្ញាណ​ក្ដី មាន​វិញ្ញាណ​ក្ដី ល្អ​ក្ដី តម្លៃ​វិសេស​ក្ដី ឬ​មាន​លាភ​បាន​ប្រសប់​គប់​នឹង​សមណ​នូវ​ព្រាហ្មណ៍​ដែល​ប្រព្រឹត្ត​បដិបត្តិ សុខ​ក្ដី សូម្បី​បុគ្គល​នោះ បាន​ប្រកប​ដោយ​លាភ ដូច្នេះ​ជា​មនុស្ស​ធូរ​ចាយ​សប្បាយ​ចិត្ត​ឥត​ទាស់ តថាគត​ក៏​មិន​យល់​ថា​ជា​ប្រពៃ​ចាត់​ទុក​ជា​លាភ​យ៉ាង​ទន់​ទាប​របស់​អ្នក​ស្រុក​បុថុជ្ជន មិន​មែន​ជា​លាភ​ព្រះ​អរិយ មិន​មែន​ជា​ប្រយោជន៍ ដើម្បី​នូវ​សេចក្ដី​នឿយ​ណាយ​ប្រាស​ចាក​កិលេស​ក្នុង​សន្ដាន​ឲ្យ​បាន​ដល់​នូវ​ព្រះ​និព្វាន ថា​បើ​បុគ្គល​ឯ​ណា​មាន​លាភ មាន​ភព្វ បាន​គប់​ភព្វ​ប្រសព្វ​នឹង​សម្ដេច ព្រះ​បរម​សាស្តា​ចារ្យ ឬ​សាវក​អង្គ​ឯ​ណា ហើយ​មាន​ចិត្ត​ជ្រះ​ថ្លា​ជឿ​ក្នុង​ផ្លូវ​សមា​បដិបត្តិ កម្ចាត់​កង​កិលេស គ្មាន​សេស​សល់​ប្រាស​ចាក​កង​ទុក្ខ​ទល់​ទោមនស្ស សោយ​សោក​បុគ្គល​នោះ​ចំពោះ​ថា​នឹង​បាន​អរិយ​មគ្គ​នូវ​ព្រះ​និព្វាន​ជា​ប្រាកដ តថាគត​ចាត់​ទុក​ជា​ប្រពៃ​គ្មាន​លាភ​អ្វី​ប្រសើរ​លើស​ឈ្មោះ​ហៅថា លាផា នុត្តរិយ ជា​កិច្ច​ទី ៣ ។
ភិក្ខវេ ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំងឡាយ បុគ្គល​ឯ​ណា​ក្នុង​លោក​នេះ​បាន​សិក្សា​នូវ​សិល្ប​សាស្ត្រ គឺ​សិក្សា​វិជ្ជា​ដំរី សិក្សា​វិជ្ជា​សេះ សិក្សា​វិជ្ជា​ធ្វើ​រថ សិក្សា​វិជ្ជា​ខាង​បាញ់ សិក្សា​វិជ្ជា​ហាត់​រៀន​អាវុធ​ទាំង​ពួង ឬ​មាន​តម្រិះ​ចេះ​ដឹង​សព្វ​សារពើ​ក្ដី ឬ​បាន​សិក្សា​ធម៌​ក្នុង​លទ្ធិ​សមណ​ព្រាហ្មណ៍ ដែល​បដិបត្តិ​សេចក្ដី​សុខ សូម្បី​បុគ្គល​នោះ បាន​លាភ​យស់​ខ្ពស់​មាំ​មួន ដោយ​ហេតុ​ដែល​បាន​ពី​ព្រោះ​វិជ្ជា​ផ្សេង​ៗ​នោះ​ក្ដី តថាគត​មិន​ទុក​ជា​ប្រពៃ ត្បិត​ឃើញ​ថា​ជា​ចំណេះ​ទន់​ទាប ជា​ចំណេះ​របស់​អ្នក​ស្រុក​បុថុជ្ជន​ក្រាស់​ដោយ​កិលេស​មិន​មែន​ជា​ចំណេះ​វិជ្ជា​របស់​ព្រះ​អរិយ មិន​មែន​ជា​កិច្ច​ប្រកប​ដោយ​ប្រយោជន៍​មិន​មែន​ជា​ទី​កម្ចាត់​កាត់​កម្ចាយ​កាម​កិលេស​ឲ្យ​ស្ដើង ។
បើ​បុគ្គល​ឯ​ណា​បាន​សិក្សា​នូវ សីល​សិក្ខា ចេត្ត​សិក្ខា បញ្ញា​សិក្ខា ឆ្លាត​ឆ្លុះ​ធ្លុះ​យល់​វិន័យ​ញេយ្យ​ធម៌​ទាំង​ពួង អាច​លលួង​កាត់​ចំណង​កង​កិលេស​ឲ្យ​រលត់ តថាគត​ពោល​ថា​ជា​កិច្ច សិក្សា​ដ៏​ប្រពៃ​គ្មាន​អ្វី​ប្រសើរ​ជាង រួច​នូវ​សេចក្ដី​ទុក្ខ​ទល់​កង្វល់ ទោមនស្ស​សោយ​សោក បាន​ដល់​ត្រូវ​ព្រះ​អរិយ​មគ្គ​នូវ​ព្រះ​និព្វាន ឈ្មោះ​ហៅថា សិក្ខា នុត្តរិយ ជា​កិច្ច​ទី ៤ ។
ភិក្ខុវេ ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំងឡាយ បុគ្គល​ឯ​ណា​ក្នុង​លោក​នេះ​ដែល​បាន​បម្រើ​បរម​ក្សត្រ​ខត្តិយ​ត្រកូល​ក្ដី ឬ​បាន​បម្រើ​សេនាបតី សេដ្ឋី​គហបតី នូវ​ជនានុជន​ធំ​តូច​ទាំង​ពួង​ក្ដី ឬ​បាន​បម្រើ​សមណ​នូវ​ព្រាហ្មណ៍​ដែល​ប្រព្រឹត្ត​ខុស​ទាស់​នឹង​ផ្លូវ​សមា​បដិបត្តិ​ក្ដី សូម្បី​បុគ្គល​នោះ​បាន​លាភ​យស​ឧត្ដម​ខ្ពស់​ព្រោះ​បម្រើ តថាគត​ក៏​មិន​សរសើរ​ថា​ជា​ប្រពៃ​ឃើញ​ថា​ជា​ផ្លូវ​បម្រើ​ដោយ​ទន់​ទាប ជា​របស់​អ្នក​ស្រុក​បុថុជ្ជន​ដែល​ធ្ងន់​ដោយ​កិលេស មិន​ជា​ផ្លូវ​បដិបត្តិ​របស់​ព្រះ​អរិយ មិន​ជា​ទី​រម្លត់​ទុក្ខ​ពោល​គឺ​ព្រះ​និព្វាន ។
តែ​ថា​បើ​បុគ្គល​ឯ​ណា មាន​ចិត្ត​ជ្រះ​ថ្លា​ស្នេហា​តថាគត និង​ព្រះ​សាវក​ដែល​ជា​សិស្សានុសិស្ស​តថាគត​ឯ​ណា ១ ហើយ​ចូល​មក​បម្រើ​ឲ្យ​ប្រើ​ជា​ឧបដ្ឋាក​ពុំ​គិត​លំបាក​នឿយ​កាយ​ខំ​ខ្វល់​ខ្វាយ ដើម្បី​បដិបត្តិ​យក​ពាក្យ​ប្រដៅ​កម្ចាត់​បង់​នូវ​ឧប​កិលេស កុំ​ឲ្យ​សេស​សល់​បាន​ដល់​ព្រះ​អរិយ​មគ្គ​នូវ​វិបត្តិ​ផុត​ចាក​ទុក្ខ​ទោមនស្ស​សោយ​សោក មាន​ព្រះ​និព្វាន​ជា​ទី​រម្លត់​ទុក្ខ តថាគត​ចាត់​ថា​ជា​កិច្ច​បម្រើ​ដ៏​ប្រពៃ គ្មាន​អ្វី​ប្រសើរ​លើស ឈ្មោះ​ថា បារិ​ចរិយា នុត្តរិយ ជា​កិច្ច​ទី ៥ ។
ភិក្ខវេ ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំងឡាយ បុគ្គល​ឯ​ណា​ក្នុង​លោក​នេះ​មាន​ចិត្ត​រឭក​ដល់​លាភ​ទាំង​ពួង គឺ​បុត្ត​ក្ដី ភរិយា​ក្ដី ទោះ​យោ​បី​វត្ថុ​នោះ​មាន​វិញ្ញាណ​ក្ដី ឥត​វិញ្ញាណ​ក្ដី ឬ​នឹក​រឭក​ដល់សមណៈ​នូវ​ព្រាហ្មណ៍ ដែល​ប្រព្រឹត្ត​គិត​ខុស ពុំ​ត្រង់​ត្រូវ​ជា​ផ្លូវ មិច្ឆាទិដ្ឋិក្ដី សូម្បី​បុគ្គល​នោះ​នឹក​ដល់​ហើយ​បាន​រំខាន​នាំ​មក​នូវ​សេចក្ដី​ក្សាន្ត​ចិត្ត​ឥត​កង្វល់ នោះ​តថាគត​ក៏​មិន​យល់​ថា​ជា​ប្រពៃ ឃើញ​ថា​ដែល​នឹក​រឭក​ដល់​ដូច្នេះ​នេះ​ជា​ធម្មតា អ្នក​ស្រុក​បុថុជ្ជន​ប្រកប​នូវ​កិលេស​ជា​កិច្ច​ដ៏​ទន់​ទាប មិន​ជា​កិច្ច​របស់​ព្រះ​អរិយ មិន​ជា​ទីកម្ចាត់​បង់​នូវ រាគៈ ទោសៈ មោហៈ បើ​បុគ្គល​ឯ​ណា​មាន​ចិត្ត​ជ្រះ​ថ្លា​ជឿ​ជាក់​ក្នុង​ព្រះ​សម្មា​សម្ពុទ្ធ ហើយ​មាន​មនោ​នឹក​រឭក​ដល់ ព្រះ​បរម ពុទ្ធា ទិគុណ នូវ​ព្រះ​សាវក ជា​អ្នក​ប្រព្រឹត្ត​ដោយ​ប្រពៃ​អ្នក​ប្រព្រឹត្ត​ដោយ​ប្រពៃ ត្រឹម​ត្រូវ ទើប​ចាត់​ជា​ផ្លូវ​សមា​សតិ​ដែល​នាំ​បញ្ញា​ឲ្យ​មុត​ថ្លា​អាច​កាប់​ឆ្ការ​រាគាទិ​កិលេស​គ្មាន​សល់ បាន​ដល់​នូវ​ព្រះ​អរិយ​មគ្គ មាន​ព្រះ​និព្វាន​ជា​បរិយា​សាន​បាន​នូវ​បរម​សុខ សេចក្ដី​ទុក្ខ​ទោមនស្ស​សោយ​សោក​ក៏​រលត់ តថាគត​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​កិច្ច​ដ៏​ប្រសើរ គ្មាន​សេចក្ដី​ដែល​រឭក​នឹក​ដល់​អ្វី​ប្រពៃ​លើស ឈ្មោះ​ហៅ​ថា អនុស្សតា នុត្តរិយ ជា​កិច្ច​ទី ៦ ។
សម្ដេច​ព្រះ​ពិជិតមារ​ជា​អម្ចាស់ ទ្រង់​ត្រាស់​ទេសនា​ព្រះ​សូត្រ​នេះ​ចប់​កាល​ណា ទើប​ទ្រង់​សម្ដែង​នូវ​និគម​គាថា​ដូច្នោះ ត្រាស់​ជា​ធម្មជាតិ​ជា​បណ្ឌិត​ទាំងឡាយ​រមែង​ជា​ទស្សនាការ ដែល​ត្រូវ​ទស្សនា​ដ៏​ប្រពៃ​ដែល​គ្មាន​ធូលី​ប្រសើរ​លើស រមែង​សវនាការ​ស្ដាប់​សព្ទ​ដ៏​ប្រពៃ​ដែល​គ្មាន​អ្វី​ប្រសើរ​លើស រមែង​ស្វែង​លាភ​ដ៏​ប្រពៃ​ដែល​គ្មាន​អ្វី​ប្រសើរ​លើស រមែង​សិក្សា​នូវ​ធម៌​ដ៏​ប្រពៃ​ដែល​គ្មាន​ធម៌​ម្លប់​ដទៃ​មក​លាយ​ឡំ រមែង​នៅ​បម្រើ​បុគ្គល​ដ៏​គួរ​សម​បម្រើ ដែល​គ្មាន​អ្វី​ប្រសើរ​លើស រមែង​នឹក​រឭក​ដល់​បុគ្គល​ដ៏​គួរ រឭក​ដែល​គ្មាន​អ្វី​ប្រសើរ​លើស រមែង​រម្ងាប់​ដោយ​សេក្ដី​ស្ងប់​ស្ងាត់​ខំ​ច្រូត​កាត់​ឲ្យ​ដល់​នូវ អមត​មហា​និព្វាន ជា​បណ្ឌិត​រមែង​មាន​គិត​ណាស់​ក្នុង​សេចក្ដី​មិន​ប្រមាទ ជា​អ្នក​សង្រួម​នូវ​ឥន្ទ្រិយ​ប្រកប​ដោយ​នូវ សីល សមាធិ បញ្ញា បច្ចេន្តិ បាន​លុះ​នូវ​ធម៌​ជា​ទី​រំលត់​ទុក្ខ ។
ចប់​សេចក្ដី​ព្រះ​ពុទ្ធ​ដីកា អនុត្តរិយ​សុត្ត ដែល​ទ្រង់​សម្ដែង ។
នឹង​ថ្លែង​អធិប្បាយ​តាម​ក្រសែ​ព្រះ​បរម​ពុទ្ធោ​វាទ សូម​ពន្យល់​ថា នរ​ជាតិ​ជន​ឯ​ណា​ដែល​មាន​ចិត្ត​ជ្រះ​ថ្លា​ប្រាថ្នា​ឲ្យ​ដល់​នូវ​និព្វាន ហើយ​ប្រព្រឹត្ត​ខ្លួន​ឲ្យ​មាន​ជា​ឧបនិស្ស័យ លុះ​តែ​ប្រកប​ដោយ អនុត្តរិយ ទាំង ៦ ប្រការ ហើយ​អាច​កាប់​ឆ្ការ​នូវ​កិលេស គ្មាន​សេស​សល់ ទើប​បាន​ដល់​នូវ​ព្រះ​និព្វាន តែ​ថា​បើ​មាន​សេចក្ដី​ប្រមាទ​មិន​ខំ​សង្វាត​លះ​ឲ្យ​ជ្រះ នូវ​កង​កិលេស ប្រហែស​ថា​ចាំ​ចាស់​សិន​សុំ​គិត​ធ្វើ​បង្ខំ បុគ្គល​ដែល​គ្មាន​អារម្មណ៍​ដូច្នេះ ឈ្មោះ​ហៅថា​ប្រមាទ ដ្បិត​កិលេស​គឺ រាគៈ ទោសៈ មោហៈ នេះ ដែល​នឹង​បាន​ស្គាល់​ស្រាល​ស្ដើង ក៏​ចំពោះ​តែ​បុគ្គល​ដែល​មាន​សតិ​សម្បជញ្ញៈ មាន​វិរិយៈ គឺ​ព្យាយាម​បន្ទោ​បង់មិន​បង្អង់​ថា​ថ្ងៃ​ណា បុគ្គល​ដែល​មាន​ឧស្សាហ៍ ដូច្នេះ ឈ្មោះ​ហៅថា​មាន​សេចក្ដី​មិន​ប្រមាទ ឯ​បុគ្គល​ដែល​បាន​ដល់​នូវ​ព្រះ​និព្វាន​ជា​ទី​បរម​សុខ​ដ៏​ប្រសើរ​នោះ ចំពោះ​មាន​តែ​បុគ្គល ៣ ជំពូក គឺ​សម្ដេច​ព្រះ​សម្មា​សម្ពុទ្ធ ១ ព្រះ​បច្ចេក​ពុទ្ធ ១ ព្រះ​អរិយ​សាវក​ព្រះ​ពុទ្ធ ១ លោក​ទាំង​អម្បាល​នេះ​សុទ្ធ​តែ​ធ្លាប់​បាន គឺ​ព្យាយាម​កោស​រូស​នូវ​លិលេស គឺ​រាគៈ ទោសៈ មោហៈ ជា​អនេក​ជាតិ​ទើប​បាន​សម្រេច​មគ្គ​ផល​បាន​ដល់​នូវ​ព្រះ​និព្វាន នឹង​បាន​ធ្វើ​តែ​ម្ដង​បាន​ក៏​ទេ ហេតុ​នេះ​គួរ​តែ​ពួក​ពុទ្ធសាសនិក​ជន ដែល​ជឿ​ជាក់​ក្នុង​ព្រះ​បវរ​ពុទ្ធ​សាសនា ហើយ​មាន​ប្រាថ្នា​ឲ្យ​រួច​ចាក​ទុក្ខ​ទាំង​ពួង គួរ​ខំ​ធ្វើ​សីល សមាធិ បញ្ញា​ឲ្យ​ហ្មត់​ចត់ ទើប​បាន​រលត់​ផុត​ចាក​ទុក បើ​ថា​ពុំ​អាច​ធ្វើ​ខ្លួន​ឲ្យ​មាន​ឧបនិស្ស័យ​ជា​អរិយ​បុគ្គល ឬសេចក្ដី​ទុក្ខ​ទាល់​ទោមនស្ស​ឧបទ្ទវន្តរាយ រមែង​មាន​ដល់​កាយ មិន​ចេះ​ផុត បាន​ជា​ស្ដេច​ព្រះ​សុគត​ទ្រង់​ត្រាស់​ថា បើ​នរជាតិ​ជន​ឯ​ណា​បដិបត្តិ​តាម​ពុទ្ធសាសនោវាទ ពុំ​លម្អៀង​បុគ្គល​នោះ ជា​ទៀង​នឹង​បាន​បរម​សុខ គឺ​ព្រះ​និព្វាន​ដ៏​មហា​ប្រសើរ ពណ៌នា​មក​ជា​សង្ខិត​កថា ដោយ​សង្ខេប​តែ​ប៉ុណ្ណេះ ។

วันเสาร์ที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2558

2558 សៀវភៅ​សាង​ខ្លួន​ឯង


សៀវភៅ​សាង​ខ្លួន​ឯង


សាង​ខ្លួន​ឯង​ រៀប​រៀង​ដោយ​ ស៊ា​ ប៊ុនភេង បោះពុម្ព​លើក​ដំបូង​នៅ​ឆ្នាំ ១៩៧៣ ក្រោយ​មក​មានការ​បោះពុម្ព​ឡើងវិញ​ជាបន្ត​បន្ទាប់​។ សៀវភៅ​នេះ​ គឺ​ជា​ប្រភេទ​សៀវភៅ​ទស្សនវិជ្ជា​លំហាត់​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង​សម្រាប់​ដឹកនាំ​ មនុស្ស​ជាតិ​។ នៅ​លើ​ពិភព​លោក​នេះ​មាន​មនុស្ស​៣​ប្រភេទ​រស់​នៅ ប្រភេទ​ ទី​១ សាងសេចក្តី​សុខ​ឲ​ដល់​ខ្លួន​ឯង​និង​ពិភព​លោក​ ប្រភេទ​ទី២​ បំផ្លេច​បំផ្លាញ​សេចក្តី​ល្អ​សុខសន្តិភាព​របស់​ខ្លួន​និង​ពិភពលោក និង​ប្រភេទ​ទី៣ មិនបាន​បំផ្លេចបំផ្លាញ​តែ​ក៏​មិនបាន​សាង​សេចក្តី​សុខ​សន្តិភាព​ដល់​ខ្លួន​ឯង ​និង​ពិភពលោក​ដែរ ។​ មនុស្ស​ប្រភេទ​ទី​១​ រមែង​ទទួល​បាន​ផល​ល្អ​ និង​សាង​ខ្លួន​ក្លាយ​ជា​វីរៈបុរស​ឬ​មហាបុរស​ ដែលជាទី​ប្រាថ្នា​នៃ​មនុស្ស​ទាំង​ពួង​។ តាមរយៈ​ការរៀន​សូត្រ​ដោយ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​នូវ​គុណសម្បត្តិ​នៃ​មហា​បុរស​ ទាំងឡាយ​ និង​ប្រតិបត្តិតាម​ មនុស្ស​យើង​ក៏គង់​នឹង​អាច​សាង​ខ្លួន​ឲបាន​ល្អ​ពិតៗ។ ដើម្បី​ឲបាន​ជា​មហា​បុរស គេ​ត្រូវ​សាង​គុណសម្បត្តិ​៤០​ ប្រការៈ (១) អនាម័យ (២) ភាព​ជាអ្នក​មិន​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ (៣) ភាព​ជាអ្នក​មាន​ចិត្ត​រីករាយ​ស្រល់​ស្រាយ​ (៤)​ គោលបំណង​ (៥) ភាពជាអ្នក​មិន​អស់​សង្ឃឹម​ (៦) ការមិន​តុញ​តុះ​ចំពោះ​សេចក្តី​នឿយ​លំបាក​ (៧) ភាពជាអ្នក​មាន​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង (៨) ភាពជាអ្នក​ទៀង​ត្រង់​ចំពោះ​ពេលវេលា​ (៩) ភាព​ជាអ្នកមាំ​ទាំប្រឹង​ប្រែង​​ (១០) ការធ្វើការ​ស្មើ​ចុង​ស្មើ​ដើម​ (១១) សមាធិ​ (១២)​ ក្លាហាន​មិន​រួញ​រា​ក្នុង​កាល​ធ្វើ​អ្វី​មិន​សម្រេច​ (១៣)​ ពិធីការ​ (១៤) ភាពជាអ្នក​មាន​របៀប​ (១៥) ការ​ត្រិះ​រិះ​(១៦)​ ភាព​ជា​អ្នក​ល្អិត​ល្អ

(១៧) ការមាន​ហេតុ​ផល​ត្រឹម​ត្រូវ​ (១៨) សេចក្តី​វិនិច្ឆ័យ​ត្រឹម​ត្រូវ​ (១៩) ជំនឿ​ក្នុង​ខ្លួន​ឯង​ (២០)​​ សេចក្តី​រហ័ស​រហែង​ (២១) ការស​ង្កេត​ (២២) សម្បជញ្ញៈ​ (២៣) ការមិន​រអែងរអា​ចំពោះ​បុគ្គល​ដទៃ​ (២៤) ការធ្វើ​ខ្លួន​ឲ​ជាទីគាប់​ចិត្ត​ដល់​ជន​ដទៃ​ (២៥)​ ការដឹង​កាលៈទេសៈ (២៦) ការប្រយ័ត្ត​ប្រយែង (២៧) បដិភាណ (២៩) ការពារ​ខ្លួន​ឯង​ (៣០) ធ្វើ​ខ្លួន​ឲ​គេ​ជឿ​ជាក់​បាន​ (៣១) ភាពជាអ្នក​ល្អ​ (៣២) ធ្វើ​ខ្លួន​ឲ​សម​នឹង​កិត្តយស​ (៣៣) សេចក្តី​ចេះ​ដឹង​ (៣៤) សេចក្តី​ចាំ (៣៥) ការហ្វឹកហាត់​ខ្លួន​ឯង (៣៦)​​ មនោ​គតិ​ (៣៧) ការជួយ​ខ្លួន​ឯង​ (៣៨) ការឈ្នះ​ខ្លួន​ឯង​ (៣៩) ការ​មិន​បោះបង់​សេចក្តីព្យាយាម​ និង​(៤០) មនោមយិទ្ធិ​(កម្លាំងចិត្ត)​។

បណ្តា​គុណសម្បត្តិ​ទាំង​៤០​ប្រការនេះ​​ ត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​តម្រូវ​ទៅតាម​ពេលវេលា គុណសម្បត្តិ​ពី​(១)ដល់​(៧) ត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​ចាប់​ពី​រលឹក​ពី​ដំណេករហូត​ដល់​ធ្វើ​ការ​ គុណសម្បត្តិ​ពី(៨)ដល់​(២០) ត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​ក្នុង​ពេល​កំពុង​ធ្វើ​ការងារ​ គុណសម្បត្តិ​ពី (២១)​ដល់​(២២) ត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​ក្នុង​វេលា​ទំនេរ​-ដើរ​លេង​ ឬត្រឡប់​ពី​កន្លែង​ធ្វើ​ការ​មកវិញ​ គុណសម្បត្តិ​ពី(២៣)​ដល់​(៣២) ត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​ក្នុង​វេលា​ធ្វើការទាក់​ទង​នឹង​ជន​ដទៃ​ គុណសម្បត្តិ​ពី​(៣៣)​ដល់​(៣៤) ត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​ក្នុង​ពេល​នៅ​ផ្ទះ​ គុណសម្បត្តិ​ពី​(៣៥)​ ដល់​ (៣៦) ត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​ក្នុង​វេលា​ដេក​មុន​លក់​ និង​គុណសម្បត្តិពី​(៣៧)​ដល់​(៤០) ត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​ប្រកប​នឹង​គុណសម្បត្តិ​ដទៃ​ទៀត​ទាំង​អស់​។

សៀវភៅ​សាងខ្លួនឯង​ ចែក​ចេញ​ជា​2ផ្នែក​សំខាន់ៗ​ ផ្នែក​ទី១​បក​ស្រាយ​ពី​ប្រវត្តិ​របស់​មហា​បុរស​សំខាន់ៗ​ និង​ផ្នែក​ទី២​ បកស្រាយ​ពី​គុណ​សម្បត្តិ​៤០​ប្រការ​និងរបៀប​ប្រតិបត្តិ​​ដោយ​លើក​យក​មក​ បរិយា​យ​លំអិត​អំពី​ការសាង​ គោលបំណង​ ចិត្តរឹង​ប៉ឹង​ សមាធិ ការជឿ​ជាក់​ខ្លួន​ឯង​ និង​មនោមយិទ្ធិ ។

យើង​សូម​លើក​យក​ខ្លឹមសារ​ទាំង​ស្រុង​នៃ​ប្រវត្តិ​របស់​មហា​បុរស​ពីរ​រូប​ក្នុង​ចំណោម​១០​រូប​ មក​បង្ហាញ គឺ​កាលិលេវ កាលិលេ​ និង​ណាប៉ូឡេអុង​ បូណាប៉ារត៍ ។

កាលិលេវ កាលិលេ (១៥៦៤ ១៦៤២)

"​បូរាណាចារ្យ​"​ នេះ​ជាគ្រឿង​អាកាត់​ជម្រះ​ការសង្ស័យ​ និង​ជំនឿ​គ្រប់​យ៉ាង​​ ទោះ​ជាសមហេតុ​ផល​ក្តី​ ពុំ​សម​ហេតុ​ផល​ក្តី​ កាលណា​គ្រូ​ប្រាប់​ដោយ​ពោល​ពាក្យ​ឃ្លា​ខាង​លើ​នេះ​ ត្រូវ​តែ​ស្តាប់​ ជឿ គោរព​តាម​ជាដាច់​ខាត​ និង​បំពារ​ដោយ​គ្រាន់​តែ​នៅ​តែ​សង្ស័យ​ ក៏​ពុំ​បាន​ដែរ​ វិធីសិក្សា​របស់​ជន​ជាតិ​អឺរ៉ុប​ ក្នុងសម័យ​៥០០​ឆ្នាំ​ កន្លង​ផុត​មក​ហើយ​នោះ​ ចូល​ក្នុង​ន័យ​ខាង​លើ​នេះ​ឯង។

កាលិលេ កើត​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៨ កុម្ភៈ​ ១៥៦៤ ឪពុក​ជា​គ្រូ​ភ្លេង​នៅ​ក្រុង​ពីស​ ប្រទេស​ អ៊ី​តាលី។

កាលិលេ កាលនៅ​ជាកុមារ​ជាមនុស្ស​ភ័យ​ខ្លាច​ច្រើន​ មានស្នូរ​ផ្គលាន់​ ផ្លែត​បន្ទោរ​ជាដើម​ ដល់​ពេញ​វ័យ​បរិបូណ៍​ឡើង​ ក៏​ក្លាយ​ទៅ​ជាមនុស្ស​ ធ្វើ​ប្រយោជន៍​ធំ​ដល់​សមនុស្ស​លោក​ គឺ​គ្រាន់​តែ​ឃើញ​ចង្កៀង​យោល​យោក ជាហេតុ​ក៏​អាច​រកវិធី​កំណត់​នូវ​ ចន្រ្ទ​គ្រាស​ សូរ្យ​គ្រាស បាន ​ ហើយ​ក្នុងការ​ទៅ​រស់​នៅ​ឯ​ក្រុង​វេនីស​ អាច​រក​ឃើញ​នូវ​កម្លាំង​ទំនាញ​ផែនដី​ នាំ​ឲ​ធ្វើ​ត្រី​វិស័យ​បាន​ បន្ទាប់​មក​ទៀត​អាច​ធ្វើ​គ្រឿង​ចក្រ​បូម​ទឹក​បាន​ ធ្វើ​គ្រឿង​វាស់​សីតុណ្ហភាពបាន​ ក្រោយ​មក​ទៀត​ធ្វើ​សម្រេច​នូវ​គ្រឿង​កែវ​យឹត​ ដែល​ក្លាយ​ជា​ឧបករណ៍​ខាង​តារាសាស្ត្រ​ រហូត​ដល់បច្ចុប្បន្ន​​នេះ​ មិន​តែប៉ុណ្ណោះ​ទ្រឹស្តី​ផែនដី​វិល ក៏​កកើត​ឡើង​យ៉ាង​ជាក់​ប្រាកដ​ពីពេល​នោះ​មក ដែល​ជាហេតុ​ឲ​គេ​សាង​នាឡិកា ប្រើ​បាន​រហូត​ដល់​សម័យ​នេះ​។

មិនមែន​កាលិលេ​អាច​ធ្វើ​នូវ​កិច្ច​ការ​ដ៏​មហា​ថ្លៃ​ទាំង​នេះ​បាន​ដោយ​ គ្មាន​ឧបសគ្គ​នោះ​ទេ​ គាត់​ធ្វើ​ការ​ពិសោធន៍​ បំពារ​បំពាន​ ពាក្យ​បុរាណាចារ្យ​ពោល​ ដែល​មាន​កំហុស​ស្មើ​នឹង​ការ​ប្រឆាំង​ចំពោះ​ព្រះ​ជាម្ចាស់​ដែរ​ គាត់​ក៏​ខ្ចាត់​ឃ្លាត​ចេញ​ពី​មាតុភូមិ​ទៅ​រស់​នៅ​ឯ​វេនីស​ ទើប​គាត់​ផុត​ពីគ្រោះ​ថ្នាក់​មួយ​គ្រាហ៍​ ហើយ​អាច​ធ្វើ​ឲ​សម្រេច​បាន​នូវ​កិច្ច​ការ​ដូច​ខាង​លើ​។​ ព្រោះ​នៅ​ វេនីស​ នេះ​គាត់​មាន​សេរីភាព​បរិបូរណ៍​ លើ​ពាក្យ​បុរាណាចារ្យ​ ដែល​កាល​ពីគាត់​រស់​នៅ​ ពីស​ ជាមាតុភូមិ​របស់​គាត់​ តែង​តែ​បាន​ទទួល​និង​ជាដំបង​ប្រហារ​គាត់​ តែគាត់​នៅតែ​គេច​មិន​ផុត​ពីការស្រឡាញ់​មាតុភូមិ​ នាំ​ឲគាត់​ត្រឡប់​មក​ ពីស​ វិញ មាតុភូមិ​ពុំ​ស្រឡាញ់​គាត់​ ធ្វើ​ឲគាត់​ត្រូវ​សាល​កាត់​ទោស​ពិសេស​របស់​អ្នក​បួស​តាម​លិទ្ធិ​គ្រិស្ត​ កោះ​ហៅ​យក​ទៅ​ហាម​ប្រាម​ គាត់​ក៏​ធ្វើ​ជាយល់​ព្រមតាម​ សុខ​ចិត្ត​លះ​បង់​គំនិត​ថា​ ផែន​ដី​វិល នោះ​ចោល​ព្រោះ​ប្រឆាំង​នឹង​ព្រះ​ជាម្ចាស់​ នេះ​ជាលើក​ទី​មួយ​ នៅ​ឆ្នាំ​ ១៦១៦ ដែល​ត្រូវ​សាល​នោះ​កោះ​ឡើង​ តែ​ការយល់​ព្រម​នេះ​គ្រាន់​តែ​ដើម្បើ​រស់​នៅ​ធ្វើការ​តទៅទៀត​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ព្រោះបើ​មិនយល់​ព្រម​ថាកែប្រែ​ទេ​ អាច​នឹង​ត្រូវ​កាត់​ទោស​ប្រហារ​ជីវិត។ ដឹង​ការពិត​ហើយ​លាក់ទុក​ពុំ​បាន ក្រោយមក ​តម្រា​តារាសាស្ត្រ​មួយ​ បាន​ត្រូវ​ចេញ​ផ្សាយ​ ក៏ទាក់​ទង​រឿង​ផែន​ដី​វិល​ទៀត​ ទោះបី​កំពុង​ឈឺ​ក៏ដោយ​ ត្រូវ​តែចូល​ទៅកាន់​ សាល ខាន​ពុំ​បាន នាក្រុង​រោម​ នៅថ្ងែ​ទី​២២​មិថុនា​ ១៩៦៣​ កាលិលេ​ អាយុ​៦៩​ ឆ្នាំ​ សាល​ជំនុំ​ជំរះ​អស់​រយៈ​កាល​៦​ខែ​ គាត់​ត្រូវ​សន្យា​ជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ​ប្រកាស​ថា​ លះ​បង់​ការយល់​ឃើញថា​ ផែនដី​វិល​នោះ​ម្តង​ទៀត​ ក្នុង​ព្រះ​បរមនាម​ដ៏​សក្តិសិទ្ធិ​នៃ​ព្រះ​ហ្សេ​ស៊ុយ​គ្រិស្ត​ តែ​ការ​នៅ​តែ​ប្រព្រឹត្ត​ល្មើស​រហូត​ដល់​ទៅ​ពីរលើក​យ៉ាង​នេះ​ គាត់​ពុំ​អាច​នៅ​ជាមនុស្ស​គ្មាន​ទោស​បាន​ឡើយ​ ត្រូវសាល​អ្នក​បួស​កាត់​ទោស​ ដាក់​គុក​ដោយ​ឥត​មាន​កំណត់​។​ មួយ​រំពេច​ប៉ុណ្ណោះ​ ត្រូវ​ជាប់​គុក​ក៏​ពិត​ តែ​គ្រាន់​តែ​គេ​សែង​ចេញ​ពី​ទី​ជំនុំ​ជំរះ​ គាត់​ក៏​ខ្សិប​ប្រាប់​គេ​ឯង​ភ្លាម​ថា​ "ការពិត​ផែនដី​វិល "​ ។

នៅក្នុង ​គុក​៤​ឆ្នាំ គាត់​នៅ​តែ​មាន​ឱកាស​ផ្សាយ​ចេញ ដោយ​លួច​លាក់នូវ​ទ្រឹស្តី​របស់​គាត់​ជានិច្ច​ ទី​បំផុត​គាត់​ក៏​ខ្វាក់​ភ្នែក​ទាំង​សង្ខាង​ ទើប​បាន​ចេញទៅ​រស់​នៅ​ក្រៅ​គុក​បាន​តែ​៥​ឆ្នាំ​ទៀត​ ប៉ុណ្ណោះ​អាយុ​ ៧៨​ឆ្នាំ​ ក៏ទទួល​មរណភាព នៅថ្ងៃ​ទី ៨​ មករា ១៦៤២។

ណាប៉ូឡេ​អុង​ បូណាប៉ារត៍​ (១៧៦៩ ១៨២១)
ណាប៉ូឡេអុង ​ កើត​នៅថ្ងៃ​ទី​១៥​សីហា ១៧៦៩ ក្នុង​ត្រកូលជនជាតិ​អីតាលីយាង ដ៏ក្រីក្រ​មានកូន​ច្រើន​ (សូមបញ្ជាក់​ថា ណាប៉ូឡេ​អុង​ នេះ​មិនមែន​ឈាម​ បារាំង​ទេ​ ការបានជាអធិរាជប្រទេស​បារាំង​នេះ​ អស្ចារ្យណាស់​) ដោយ​បានទទួលការអនុគ្រោះ​ពី​ចៅហ្វាយ​រដ្ឋ​ដែល​ខ្លួន​កើត​អាយុ​ ១១ឆ្នាំ បាន​ចូលរៀន​ក្នុង​សាលា​យោធា ដល់​អាយុ​១៧​ឆ្នាំ​ បាន​ឋានន្តរសក្តិ​ជា​ អនុ​សេនីយត្រី នៅរវាង​នោះ​ឯង​ដែល​ណាប៉ូឡេអុង​ បានដំណើរ​ជីវិត យ៉ាង​លំបាក​តោក​យ៉ាក​បំផុត​។​ អាយុ​២៥​ឆ្នាំ បាន​ជា​អនុសេនីយ​ឯក​ ធ្វើការបាន​ល្បី​ឈ្មោះ​ជាដំបូង​នៅ​ ទូឡុង តែ​ក៏​ឥត​ទទួល​ផលតបស្នង​ឲ​សក្តិ​សម​ដែរ។​ គាត់​ហៀប​តែ​នឹង​ចេញ​ទៅ​ទទួល​មុខការ​ឯ​ប្រទេស​ ទួរគី​ ទៅ​ហើយ។​ តែ​ចៃ​ដន្យ​គាត់​ត្រូវ​បាន​ជ្រើស​រើស​ឲ​ជាអ្នក​បង្រ្កាប​ប្រជា​ជន​ ដែល​ប្រឆាំង​នឹង​រដ្ឋការ​ថ្មី​ ហើយគាត់​ក៏​ធ្វើ​ទៅ​បាន​សម្រេច​យ៉ាង​ប្រសើរ ជាហេតុ​ឲ​គាត់​ទទួល​បាន​ឋានៈ​គ្រាន់​បើ​ឡើង។​ គាត់​រៀបការ ជាមួយនឹង​ស្រ្តី​ម្នាក់​ឈ្មោះ​ ហ្សូសែហ្វីន ដែល​ជាអ្នក​មានការ​ស្និទ្ធ​ស្នាល​នឹង​វរជន​ជាច្រើន​ ជាហេតុ​ឲ​ណាប៉ូឡេអុង​បាន​ឋានៈ​ខ្ពង់ខ្ពស់​ឡើង​ជាលំដាប់​។​ ក្រោយ​ពី​ការរៀបការ​ហើយ​គាត់​ទៅ​ធ្វើ​សង្រ្គាម​ឯ​ប្រទេស​ អ៊ីតាលី​ ធ្វើការនេះ​បាន​ជ័យ​ជំនះជានិច្ច​មក​ អាយុ​២៨​ឆ្នាំ​បាន​ជា​ឧត្តម​សេនីយ និង​ចេញ​ទៅ​ធ្វើ​សង្រ្គាម នៅ​ប្រទេស​អេហ្សីប្ត​ បាន​ជ័យ​ជំនះ​ដ៏​ធំ ជាហេតុ​ឲ​បាន​ទទួល​ការគោរព​រាប់​អាន​ ពី​ប្រជាជន​ទូទាំង​ប្រទេស​បារាំង។

ក្នុង​រយៈកាល​ធ្វើ​សង្រ្គាមនៅ​ប្រទេស​អេហ្សីប្ត​នេះ​ ណាប៉ូឡេ​អុង​បានដឹង​ច្បាស់​ថា​ រដ្ឋាភិបាល​មាន​អំណាចទន់់​ខ្សោយ​ ហើយ​ទើប​គាត់​ត្រឡប់​មក​កាន់​ក្រុង​បារីស ដោយសារ​ជ័យ​ជំនះ​របស់​ខ្លូន ទើប​ប្រជាជន​រាប់អាន​ច្រើន​ រហូត​ដល់​បាន​ជា​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី សាង​ប្រយោជន៏​ដ៏​ច្រើន​ដល់​ជាតិ​បារាំង។​ អាយុ​ ៣៦ ឆ្នាំ​ ក៏​ប្រកាស​តាំង​ខ្លួន​ជា​អធិរាជ​ នៃ​ប្រទេស​បារាំង។​ ណាប៉ូឡេអុង​ គឺ​ជា​ឧទាហរណ៍​មួយ​ ដ៏​ខ្ពង់​ខ្ពស់​បំផុត​របស់​មនុស្ស​ដែលមាន​ភាព​រឹង​ប៉ឹង​អត់​ធន់​។

កាលបើ​ធ្វើគ្រោងការណ៍​អ្វី​មួយ​ហើយ​ តែង​យក​ជីវិត​ទៅប្តូរ​​ ដើម្បើ​សម្រេច​ឲ​បាន​នូវ​គម្រោងការណ៍​នោះ។ កាល​ដែលគាត​អាច​សាង​ខ្លួន​ឡើង​ដល់​ឋានៈខ្ពស់​បំផុត​​ ដែល​មនុស្ស​អាច​នឹង​ឡើង​ទៅ​បាន​យ៉ាង​នេះ​ ក៏​ព្រោះ​លក្ខណៈ​រឹង​ប៉ឹង​ជាប្រធាន​។​ ណាប៉ូឡេ​អុង​បានទទួល​ការសរសើរ​ថា​ជាមេទ័ពដ៏មានថ្វីដៃ​បំផុត​ក្នុងលោក។​ តែ​ក៏​បាន​ទទួលការរិះ​គន់​ថា​ជាអ្នក​ប្រាថ្នា​ ធ្វើ​ជាម្ចាស់​លើ អឺរ៉ុប ទាំងមូល​ ទាល់​តែ​ទីបំផុត​ ប្រទេសទាំង​ឡាយ​ក្នុង​អឺរ៉ុប​លើក​គ្នា​ចោម​វាយ​ ណាប៉ូឡេអុង។​ ណាប៉ូឡេអុង​បាក់​ទ័ព​លើក​ដំបូង​នៅ​ប្រទស​រុស្ស៊ី ហើយតមក​ក៏​នៅតែមាន​ការទទួល​បរាជ័យ ទាល់តែ​ត្រូវ​ហៀប​ចូលដល់​ទី​ក្រុង​បារីស។​ ណាប៉ូឡេអុង​ គាត់​ក៏ប្រញាប់​មកការពារ​ បារីស​ តែដល់​រៀប​នឹង​ចូលដល់​ក៏ដឹង​ថា​ រដ្ឋសភា​បាន​ប្រកាស​តាំង​រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី​មួយ​ទៅហើយ​ ទើប​ត្រឡប់​ទៅកាន់ ហ្វុងតែនប្លូ ចំងាយ​ពីបារីស​ ៦០ គ.ម ទ្រង់​លា​ចាក​រាជ​សម្បត្តិ។​ ឯ​ខាង​ក្រុង​បារីស​ក៏តាំង​ស្តេច​ ល្លីស៍ទី១៨​ ដែលជាវង្ស​ក្សត្រ​ចាស់​ របស់​ប្រទេស​បារាំង​​ឡើង​ជា​ម្ចាស់​ផែនដី។

ណាប៉ូឡេអុង​ លាចាករាជសម្បត្តិ​ហើយ​ ក៏​សត្រូវ​របស់​ព្រះ​អង្គ​នៅតែ​ពុំ​ទុកចិត្ត​ ទើប​បង្គាប់​ឲរដ្ឋាភិបាល​បារាំង យក​ណាប៉ូឡេ​អុង​ ទៅបំបរបង់​ឯកោះ​ទៀត​ ណាប៉ូឡេអុង​ប្រាថ្នា​នឹង​ផ្តេច​បង់​ជីវិតព្រះ​អង្គ​ឯង តែ​មានគេ​ឃាត់​ទាន់​ ក៏ត្រូវនាំ​ទៅ​ចោលឯ​កោះ​អេលប៍​ នៅ​ថ្ងៃ​១២​ មេសា ១៧១៣។

សូម្បី​នាំយក​ទៅ​ចោល​ឯកោះ​ហើយ ណាប៉ូឡេអុង​ ក៏ពុំ​អស់ពិស នៅទីនោះ​ពុំដល់​មួយ​ឆ្នាំ​ផង​ ក៏លប​ចុះ​ទូក​គេច​វាង​នាវា​ចំបាំង​អង់គ្លេស មកកាន់ទីគោក​បានទៀត។​ ល្វីស៍ទី១៨​ ទ្រង់​ជ្រាប​ ក៏បញ្ជូន​កងទ័ពទីចាប់​។​ តែកាល​កងទ័ព​ទៅ​ជួប​ណាប៉ូឡេអុង​ហើយ ពុំ​ចាប់​ទេ​ត្រឡប់ជាចូលនឹង​ណាប៉ូឡេអុង​ទាំង​អស់​ ទៅវិញ។​ ណាប៉ូឡេអុង​ទើប​ បានកម្លាំង​ទ័ព​លើកចូល​មកកាន់​ទីក្រុង​បារីស​។​ ព្រះបាទ​ល្វីស៍ ១៨​ ក៏​ស្តេច​ទ្រង់​ភាស​ខ្លួន​ទៅកាន់​ប្រទេស​​ បែលហ្សិក ព្រោះ​ទ្រង់​ជ្រាប​នឹង​នៅតទល់​ជាមួយ​ ណាប៉ូឡេ​អុង​ ពុំបាន​ឡើយ។​ កាលដែល​ណាប៉ូឡេអុង​ត្រឡប់​មកគ្រានេះ​ គ្រប់ប្រទេស​អឺរ៉ុប​ ចាត់ទុក​ថាជា​ ការប្រកាស​សង្រ្គាម​ទើបនាំ​គ្នា​ចោម​វាយ​ណាប៉ូឡេ​អុង។​ ចំណែក​ ណាប៉ូឡេអុង​ ក៏​តស៊ូ​ដោយ​យល់​ថា​ជាទីបំផុត​នៃជីវិត។ ទីបំផុត ក៏ត្រូវទ័ព​បច្ចាមិត្រ​ចាប់កណ្តាលសង្រ្គាម និងបញ្ជូន​ទៅកាន់​កោះ សាំង្ត​អេលេន នៅទីនោះ​បាន​៦ឆ្នាំ​ ក៏អស់​ព្រះ​ជន្ម​ក្នុងជន្មាយុ​ ៥២​ ឆ្នាំ។

យើង​នឹង​លើក​យក​ការ​សាង​គោលបំណង​និង​ការសាង​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង​ ដែលមាន​បក​ស្រាយ​លំអិត​ក្នុង​សៀវភៅ​សាង​ខ្លួនឯង​ មកបរិយាយ​យ៉ាង​សង្ខេប​ដូច​តទៅ​នេះ

គោលបំណង

ដំណើរ​ជីវិត​របស់​មនុស្ស​យើង​ប្រៀប​ដូច​ជាការ​ដើរ​ផ្លូវ​ដ៏​វែង​ឆ្ងាយ​ មួយ​ យើង​ត្រូវ​រើស​ផ្លូវ​ណាមួយ​សម្រាប់​ដើរ​ បើ​យើង​ដើរ​ចេញ​ទៅ​តាម​យថាកម្ម​​ ក៏​មិនដឹង​ថា​ទៅ​ដល់​ទីណា​ឡើយ​។ មនុស្ស​យើង​កាល​ណា​តែ​ធំ​ឡើង​ជីវិត​ក៏​កន្លង​ផុត​ទៅ​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​។​ យើង​ឃើញ​ថា​ តាំង​ពី​ដឹង​ក្តី​រហូត​ដល់​អាយុ​២០​ឆ្នាំ ពេល​វេលា​​កន្លង​ទៅ​យឺតៗ​ ប្រាកដ​ហាក់​ដូច​ជា​ជីវិតរបស់​មនុស្ស​វែង​យឺន​យូរ​គ្មាន​ទី​បញ្ចប់​។ តែ​រំលង​ពី​២០​ឆ្នាំ​ ឡើង​ទៅ​ ហាក់​ដូចជាលឿន​ឡើង​រាល់​ថ្ងៃ។​ មនុស្ស​ដែល​ចាស់​ហើយ​តែង​សោក​ស្តាយ​ចំពោះ​យុវភាព​ ដែល​មិន​អាច​ត្រឡប់​មក​វិញ​បាន ដោយ​តូច​ចិត្ត​ក្នុង​ការដើរ​ផ្លូវ​ខុស​ ឬ​ក៏គិត​ថា​ប្រសិនបើ​ជាចាប់​យក​គោលការណ៍​អ្វី​មួយ​ជាមាំទាំ ហើយ​ប្រាកដ​ជា​នឹង​ទទួល​បាន​ការលូត​លាស់​ជាង​នេះ​ពុំ​ខាន។ លោក​អ្នក​ប្រាជ្ញ​ទាំងឡាយ​ពិសោធន៍​ ឃើញ​ថា​ជីវិត​របស់​មនុស្ស​កន្លង​ផុត​ទៅ​ដោយ​ទទេ​អស់​១/៣ ដោយ​ការចាប់​នេះ​ចាប់​នោះ​មិន​ឆ្ពោះ​ត្រង់​ណា​។ កាល​បើ​យើង​យល់​ជាក់​ច្បាស់​យ៉ាង​នេះ​ហើយ ចាំបាច់​ត្រូវ​តែ​សម្រេច​ចិត្ត​ឲ​ច្បាស់​លាស់​ពិតប្រាកដ​ ជ្រើស​រើស​ណាមួយ​តែមួយគត់​ឲមាំ។ តើ​យើង​ចង់​ក្លាយ​ជាអ្វី​ក្នុង​ឆាក​ជីវិត ជាមេទ័ព​ដ៏​ល្បី​ឈ្មោះ​ជាទីបំផុត​ ឬជាអ្នក​ប្រាជ្ញ​ដែល​គេ​គោរព​រាប់​អានទាំង​នគរ ឬ​ជាមេធាវី​ដ៏​ល្បី​ល្បាញ​មាន​ប្រាក់​ចំណូល​រាប់​ម៉ឺន​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ ឬជា​អ្នក​ជំនួញ​ដែលមាន​អំណាច​បណ្តាល​ឲ​ថ្លៃ​ប្រាក់​ក្នុង​ប្រទេស​ឡើង​ចុះ​ តាម​ចិត្ត។ល។​ កាល​បើ​បាន​ជ្រើស​រើស​យក​ផ្លូវ​ណាមួយ​ហើយ​ ត្រូវ​មាន​សេចក្តី​ត្រូវ​ការ​ខ្លាំង​ក្លា ក្នុង​ផ្លូវ​នោះ​ បំណង​នឹង​ឲ​បណ្តុះ​ផល​នោះ​តែ​ម្យ៉ាង​។

លោក​អ្នក​ប្រាជ្ញ​ប្រដៅ​ទុក​មួយ​បែប​ទៀត​ថា​ ឲធ្វើ​គ្រឿង​សំគាល់​ណាមួយ​ទុក​កន្លែង​ដែល​យើង​អាច​មើល​ឃើញ​រាល់​ថ្ងៃ ដូច​ជា​កត់​ទុក​លើ​ក្រដាស​ឬ​កូន​សៀវភៅ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ ធ្វើ​ត្រា​វាយ​លើ​សៀវភៅ​ ឬ​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​ឲតែ​ជា​ហេតុ​ ឲ​យើង​នឹង​ឃើញ​នូវ​គោលបំណង​របស់​យើង​ តែ​កុំ​ប្រាប់​អ្នក​ណា​ឲ​ដឹង​!

"​គោលបំណង​" ប្រៀប​ដូច​ជាការ​បាញ់​ព្រួញ​ឲ​ត្រូវ​ផ្ទាំង​ស៊ីប​ដែរ គឺ​ត្រូវ​ប្រកាន់​គោលការណ៍​ពីរ​យ៉ាងៈ (១) តាំង​ចិត្ត​ឲ​បាញ់​ចំ​កណ្តាល​ (២) តម្រង់​ចុង​ព្រួញ​ឡើង​លើ​បន្តិច​ ព្រោះ​ក្នុង​រយៈ​ឆ្ងាយ​ព្រួញ​អាច​រត់​ចុះ​ទាប។ យ៉ាងណាមិញ​ គោលបំណង​របស់​មនុស្ស​យើង​ក៏​ដូច​គ្នា​ដែរ​ (១) ត្រូវ​ប៉ង​តែ​លើ​គោលដៅ​ដែល​យើង​ត្រូវការ​នោះ​តែ​ម្យ៉ាង និង​ (២)​ ត្រូវ​ប៉ង​ឲ​ខ្ពស់បន្តិច​ព្រោះ​សេចក្តី​ព្យាយាម​របស់​មនុស្ស​យើង​ យូរ​ទៅ​អាច​ថយ​ចុះ​ខ្លះ​។

គោលបំណង​ដែលអាច​សម្រេច​ទៅ​បាន​ត្រូវ​គោរព​ទៅតាម​លក្ខណ្ឌ​២​យ៉ាង​ (១) ជារបស់​ដែល​អាច​ទៅ​បាន​(ប្រសិន​បើ​អ្នក​ចង់​បាន​ផ្កាយ​មួយ​មក​តាំង​លំអ​ផ្ទះ ​ គោលបំណង​នេះ​មិន​បាន​សម្រេច​ឡើយ​) និង​ (២)​ ត្រូវ​អាស្រ័យ​លើ​ខ្លួន​ឯង​(អ្នក​សុំទាន​ម្នាក់​ ចង់​ក្លាយ​ជា​សេដ្ឋី ដោយប្រកប​របរ​សុំទាន​គេ​ គោលបំណង​​នេះ​មិន​សម្រេច​ទេ​ ព្រោះ​ត្រូវ​ពឹង​ផ្អែក​លើ​អ្នក​ដទៃ​ទាំង​ស្រុង​។

លោក​មាន​ប្រដៅ​ទុក​មួយ​បែប​ទៀត​ថា នៅក្នុង​វិជ្ជាជីវៈ​សព្វ​យ៉ាង​ទោះ​ជា​អ្នក​រដ្ឋការ​ក្តី​​ ជា​ភ្នាក់​ងារ​ឬលេខា​ធិការ​ នៅក្នុង​ហាង​ជំនួញ​ឬ​ក្រុមហ៊ុន​ណា​នីមួយ​ក្តី យើង​ត្រូវ​ដំកល​មនុស្ស​ពីរ​នាក់​ ដែល​មាន​នៅ​ចំពោះ​មុខ​​យើង​ ម្នាក់​មាន​ឋានៈ​ខ្ពស់​ជាង​យើង​ខ្លាំង​ ហើយ​ដែល​យើង​គោរព​រាប់​អាន​ថា​ជា​មនុស្ស​អង់​អាច​ឈ្លៀវ​ឆ្លាត​ជាង​យើង​បំផុត ​ ហើយ​មនុស្ស​ម្នាក់​ទៀត​ជា​អ្នក​មាន​ឋានៈ​ខ្ពស់​ជាង​យើង​មួយ​កម្រិត​។ មនុស្ស​ដែល​មាន​ឋានៈ​ខ្ពស់​ជាង​យើង​ខ្លាំង​​ ដំកល់​ទុក​សម្រាប់​ជាគម្រូ​ទុក​ប្រតិបត្តិ​តាម ទាំងកាយ​វិការ​ ពាក្យ​សំដី​ និង​រឿង​គ្រប់​យ៉ាង​។​ មនុស្ស​ដែល​មា​ន​ឋានៈ​ខ្ពស់​ជាង​យើង​មួយ​កម្រិត​ទុក​សម្រាប់​ប្រកួត​ឲ​ស្មើ​ ឬ​ខ្ពស់​ជាង​ (តែ​ប្រយ័ត្ន​កុំ​ធ្លោយ​ប្រាប់​ឲ​គេ​ដឹង​ខ្លួន)។ កាល​បើ​យើង​ដេញ​ទាន់​ជន​ដែល​យើង​ដម្កល់​ទុក​សម្រាប់​ប្រកួត​ហើយ​ យើង​ក៏​ដំកល់​ជន​ដទៃ​ទៀត​ សម្រាប់​ប្រកួត​តទៅ​ទៀត​។

ភាព​ជាអ្នក​មាន​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង

គុណសម្បត្តិ​ដ៏​សំខាន់​បំផុត​ក្នុង​ខ្លួន​ វីរបុរស​ឬ​មហា​បុរស​ គឺ​ភាព​ជាអ្នក​មាន​ភាព​រឹង​ប៉ឹង​​។ "​រឹង​ប៉ឹង​"​ តែ​មិន​រឹង​ថ្អឹង​ "​ទន់​ភ្លន់​"​ តែ​មិនទន់​ខ្សោយ​។ ជន​ដែលមាន​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង​តែង​ មិន​ឆេវ​ឆាវ​ឬ​ក្រោធ​ខឹង​ងាយ​ទេ​។ លក្ខណៈ​មនុស្ស​រឹង​ប៉ឹង​មាន​៤​ប្រការ​ (១)​មិន​ចេះ​ពោល​ពាក្យ​ថ្ងូរ​ (២)​មិន​ត្រូវ​ការ​ចង់​ដឹង​ថា​ អ្នក​ដទៃ​គិត​ពី​ខ្លួន​ថា​យ៉ាង​ដូច​ម្តេច​ (៣)មិន​ប្រាប់​អាថ៌​កំបាំង​របស់​ខ្លួន​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ និង​មិន​ត្រូវ​ការ​ចង់​ដឹង​ពីអាថ៌កំបាំង​របស់​អ្នក​ដទៃ​ និង​ (៤)​មិន​គិត​ថា​ខ្លួន​ជា​មនុស្ស​មាន​គ្រោះ​អាក្រក់​ អាច​នឹង​នាំ​យក​ហេតុការណ៍​ផ្សេង​ៗ​ មក​ធ្វើ​ជាប្រយោជន៍​ ដល់​ខ្លួន​បាន​ទាំង​អស់​។

មនុស្ស​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​រឹងប៉ឹង​នោះ​ ក្រៅពី​លក្ខណៈ៤​ប្រការ​នេះ​ មានលក្ខណៈ​ដែល​យើង​អាច​កត់​សំគាល់​បាន​យ៉ាង​ងាយ​ដទៃ​ទៀត​គឺ​ ជា​មនុស្ស​មិន​កញ្អក់​កញ្ឆែង​ ចលនា​គ្រប់​យ៉ាង​របស់​រាង​កាយ​ សូម្បី​តែ​ចលនា​ភ្នែក​មើល​អ្វី​មួយ​ ក៏​សុទ្ធ​តែ​មាន​ការ​ត្រិះ​រិះ​ពិរចារណា ហើយ​ទើប​ធ្វើ​ ឥត​មាន​ធ្វើ​កាយ​វិការ​ក្នុង​ឥរិយាបថ​ដែល​ឥត​ប្រយោជន៍​ទេ​ បើ​ធ្វើ​ចលនា​ឥរិយាបថ​ណាមួយ​ គឺ​ធ្វើ​ទៅ​ដោយ​ប្រយ័ត្ន​ប្រយែង​ បើ​នឹង​ឈរ​ក៏​ឈរ​ដាក់​ទំងន់​ជើង​ទាំង​ពីរ​ស្មើ​គ្នា​ ពុំ​មែន​ធ្ងន់​មួយ​ស្រាល​មួយ​នោះ​ទេ​ ឬក៏​ឈរ​ជើង​តែ​មួយ​ ហើយ​ជើង​មួយទៀត​ផ្អែក​ទៅ​លើ​អ្វី​ឡើយ​ ការនិយាយ​ច្បាស់ៗ​ មិន​ញាប់ខ្លះ​រង្វើល​ខ្លះ​ឡើយ​ បាន​សេចក្តី​ថា​ ឥរិយាបថ​គ្រប់​យ៉ាង​នឹង​ន​ជានិច្ច បើ​យើង​បាន​ឃើញ​ជន​ប្រភេទ​នេះ​ហើយ​ គប្បី​ដឹង​ថា​ជា​មនុស្ស​មាន​លក្ខណៈ​រឹង​ប៉ឹង​។

យើង​គប្បី​សង្កេត​ម្យ៉ាង​ទៀត​ថា​ ក្នុង​កង​ទ័ព​ហេតុ​អ្វី​ទើប​គេ​ត្រូវ​បង្ហាត់​ឲ​ឈរ​ដូច​តុក្កតា​។​ ការធ្វើ​ចលនា​គ្រប់​យ៉ាង​ឲ​ធ្វើ​ដោយ​ស្វា​ហាប់​ ដើរ​ឲត្រូវ​ចង្វាក់​។ ការហាត់​បែប​នេះ គឺ​ដើម្បើ​ឲទាហាន​ ចេះបង្គាប់​រាង​កាយ​ឲ​នៅ​ក្រោម​ការ​ឃុំ​របស់​ចិត្ត​ ជាសញ្ញាសំគាល់​នៃភាព​មាន​ស្មារតី​ជានិច្ច​ ហើយ​និង​ឲ​ទាហាន​មាន​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង​។

ក្នុង​ទស្សនវិជ្ជា​អឺរ៉ុប​ក្តី​ លទ្ធិយោគី របស់​ឥណ្ឌា​ក្តី លក្ខណៈ​មាំ​ទាំ​រឹង​ប៉ឹង​នេះ​ ជា​ប្រការ​ដ៏​សំខាន់​បំផុត​ ដែល​គេ​តែង​ប្រដៅ​ឲ​បណ្តុះ​ឲ​មាន​ឡើង​ក្នុង​ខ្លួន​។​ វិធី​បណ្តុះ​នេះ ​​គេ​ឲចាប់​ផ្តើម​ដោយការ​បង្គាប់​រាង​កាយ​របស់​ខ្លួន​ជាមុន​ ឲ​ព្យាយាម​មិន​ឲ​រាង​កាយ​ធ្វើ​ចលនា​ដោយ​ប្រាសចាក​ការ​ឃុំ​គ្រង​របស់​ចិត្ត និង​មិន​ឲ​ធ្វើ​ចលនា​ ដោយ​មិន​ចំបាច់។​ ប្រការ​មួយ​ទៀត​ វេលា​ចូល​ដេក​មុន​នឹង​លក់​ គេ​បង្គាប់​ឲ​ធ្វើ​ចិត្ត​ឲ​មាំទាំ​ថា​ ស្អែក​នេះ​ដួង​ចិត្ត​របស់​យើង​ ត្រូវ​រឹង​ប៉ឹង​ក្រៃ​លែង​ឡើង​ជាង​ថ្ងៃ​នេះ ដល់​ភ្ញាក់​ពី​ព្រលឹម​ឡើង​ ក៏​ដាក់​ជំនឿ​ក្នុង​ខ្លូន​ឯង​ថា​យើង​មាន​លក្ខណៈ​រឹង​ប៉ឹង​ និង​ត្រៀម​ជាស្រេច​ ដើម្បី​ប្រឈម​មុខ​ និង​ភាព​លំបាក​តោក​យ៉ាក​ផ្សេង​ៗ​នៃ​ជីវិត។